Wybór odpowiedniej tratwy ratunkowej to ważna decyzja – od niej zależy bezpieczeństwo załogi, a także komfort psychiczny właściciela jednostki. Podpowiadamy, jaką tratwę warto wybrać na jacht i jakimi wytycznymi należy się kierować, chcąc znaleźć optymalny model dla danej łodzi.
Od czego zacząć?
Przede wszystkim od zidentyfikowania czynników mających wpływ na to, który typ tratwy ratunkowej będzie najlepszy w konkretnym przypadku. Do tych kluczowych elementów należą:
- liczba osób na pokładzie,
- wielkość jednostki,
- rodzaj akwenu, po jakim chcemy żeglować,
- potencjalny czas oczekiwania na pomoc.
Ważna decyzją, pozostającą w związku z wymiarami łodzi, jest wybór właściwego typu tratwy. Mamy tu dwie opcje:
- tratwa pneumatyczna - jest ona kompaktowa (świetnie nadaje się na małe jednostki), a co za tym idzie – łatwiejsza w przechowywaniu, mniej kłopotliwa, ale też mniej trwała. W zależności od konstrukcji tratwy pneumatyczne dzielimy na żurawikowe, zrzutowe, samoodwracalne, platformy ratunkowe oraz tratwy ratownicze MOR.
- tratwa sztywna - jest to inwestycja na długie lata, a może nawet „na zawsze”. Zajmuje sporo miejsca (dlatego jest polecana do większych jachtów), ale też ma znacznie większą trwałość.
Jeżeli zdecydujemy się na model pneumatyczny, warto zwrócić uwagę na mechanizm jego uruchamiania. Najczęściej jest to hydrostatyczny zwalniak, który powoduje, że tratwa ratunkowa otwierają się samoistnie po kontakcie z wodą. Jest to niezwykle przydatne w sytuacjach awaryjnych, gdy nie ma czasu na skomplikowane procedury ani czytanie instrukcji obsługi.
Normy bezpieczeństwa tratw ratunkowych
Tratwy ratunkowe podlegają szeregowi norm bezpieczeństwa, które mają na celu zapewnienie ich niezawodności i skuteczności w sytuacjach awaryjnych. Poniżej najważniejsze normy i regulacje dotyczące tratw ratunkowych:
Międzynarodowa konwencja SOLAS (Safety of Life at Sea)
To najważniejsza konwencja regulująca bezpieczeństwo na morzu, zatwierdzona przez IMO (Międzynarodowa Organizacja Morska). Określa wymagania m.in. dla:
-
konstrukcji tratw (np. odporność na przebicia, stabilność),
-
wyposażenia tratw (woda, żywność, pirotechnika, środki sygnalizacyjne),
-
rozmieszczenia i dostępności tratw na statkach,
-
łatwości wodowania (automatyczne uruchamianie lub szybkie wypuszczenie).
Kodeks LSA (Life-Saving Appliances Code)
To rozszerzenie konwencji SOLAS zawierające szczegółowe wymagania techniczne dla sprzętu ratunkowego. Dotyczy m.in.:
-
minimalnej wyporności tratwy,
-
odporności na warunki atmosferyczne (wiatr, fale, temperatura),
-
koloru i oznaczeń ułatwiających dostrzeżenie przez służby ratunkowe,
-
zawartości zestawu ratunkowego (np. rakiety spadochronowe, lustro sygnałowe, pompy, apteczka).
Normy ISO (np. ISO 9650)
Dotyczą głównie tratw używanych na jednostkach rekreacyjnych i jachtach, ale coraz częściej przyjmowane są również w sektorze komercyjnym. ISO 9650 dzieli tratwy na:
-
ISO 9650-1 – tratwy do żeglugi morskiej w trudnych warunkach,
-
ISO 9650-2 – tratwy do żeglugi przybrzeżnej i łagodnych warunków pogodowych.
Norma określa m.in. czas samonadmuchu, odporność na przebicia, sposób przechowywania, pojemność.
Certyfikacja MED (Marine Equipment Directive – UE)
Choć nie dotyczy wszystkich jednostek prywatnych, warto wiedzieć, że Dyrektywa MED z 2014 roku jest bardzo ważna dla statków i przemysłu morskiego. Dla jednostek pływających pod banderą państw UE sprzęt ratunkowy musi spełniać wymagania tej dyrektywy i mieć znak koła sterowego (Wheelmark). Dotyczy to głównie statków komercyjnych, promów, statków pasażerskich oraz innych jednostek objętych konwencją SOLAS.
Dla jachtów rekreacyjnych, zwłaszcza pływających w żegludze krajowej lub przybrzeżnej, tratwy ratunkowe nie muszą posiadać certyfikatu MED. W takich przypadkach najczęściej wybierane są tratwy zgodne z normą ISO 9650, które zapewniają odpowiedni poziom bezpieczeństwa bez konieczności spełniania rygorystycznych norm komercyjnych.
Zobacz wszystkie tratwy ratunkowe w naszym sklepie: https://www.maristo.pl/bezpieczenstwo/tratwy-ratunkowe
Po co tratwa na jachcie?
Tego rodzaju wyposażenie znacząco zwiększa bezpieczeństwo załogi, dlatego warto o nie zadbać nawet na wodach śródlądowych. Na morzu trudno sobie wyobrazić żeglugę bez tratwy ratunkowej, dlatego prawo wymaga, by każda jednostka komercyjna posiadała takie wyposażenie w liczbie umożliwiającej ewakuację całej załogi (wszyscy pamiętają historię Titanica…). W przypadku pożaru czy zatonięcia jachtu tratwa ratunkowa jedyną nadzieją na ratunek, umożliwiając załodze przetrwanie do czasu nadejścia pomocy.
Warto też zwrócić uwagę na fakt, że współczesne tratwy ratunkowe zapewniają nie tylko osłonę przed wiatrem czy wodą, ale są również wyposażone w takie elementy, jak oświetlenie, środki sygnalizacyjne czy nawet zapasy pożywienia i wody. Wszystko to wydłuża czas, jaki rozbitkowie mogą spędzić poza macierzystym jachtem i zwiększa ich szanse na przeżycie nawet przy trudnych warunkach pogodowych.
Jak serwisować tratwę?
Tratwa ratunkowa, tak samo jak inne elementy wyposażenia jachtu, wymaga okresowego sprawdzania jej stanu. Dzięki temu mamy pewność, że sprzęt nie odmówi nam posłuszeństwa i w sytuacji awaryjnej spełni swoje zadanie. Bardzo ważne są regularne przeglądy w autoryzowanych stacjach atestujących, wykonywane zgodnie z przepisami oraz ze wskazaniami producenta.
Na tym jednak nie koniec – jako właściciele tratwy ratunkowej, powinniśmy też zadbać o kilka innych elementów, takich jak stan techniczny, mocowanie do pokładu, czy… szkolenie załogi. Warto podkreślić, że aby tratwa ratunkowa musi znajdować się w miejscu łatwo dostępnym dla wszystkich załogantów – a oni sami powinni być przeszkoleni w zakresie jej używania.
Co warto mieć do tratwy?
Sama tratwa to nie wszystko – warto zadbać o dodatkowe akcesoria, które zwiększą bezpieczeństwo i szanse na ratunek. Przydatne mogą być m.in.:
- Latarki wodoodporne LED – tanie, a niezbędne przy ograniczonej widoczności.
- Rakietnica sygnalizacyjna – ułatwia lokalizację rozbitków na morzu. Każdy członek załogi powinien być przeszkolony w jej używaniu.
- Radioboja EPIRB – automatycznie wysyła sygnał alarmowy do służb ratowniczych.
- Zestaw pierwszej pomocy – najlepiej w wodoodpornym opakowaniu.
- Zapas wody pitnej i żywności wysokokalorycznej – niektóre modele tratw mają je na wyposażeniu, ale warto zadbać o dodatkowy zapas.
Pełną ofertę niezbędnych akcesoriów do tratw ratunkowych znajdziesz w naszym sklepie.
Tratwa ratunkowa na jachcie - podsumowanie
Tratwa ratunkowa to podstawowy element wyposażenia każdego jachtu – niezależnie od tego, czy pływasz po morzu, czy po jeziorach. Wybór odpowiedniego modelu powinien uwzględniać liczbę załogi, rodzaj akwenu oraz czas oczekiwania na ratunek. Dodatkowo, warto pamiętać o regularnym serwisowaniu sprzętu i uzupełnieniu wyposażenia o niezbędne akcesoria, które mogą uratować życie.
